PIERWSZA POMOC. CZĘŚĆ 1: APTECZKA SAMOCHODOWA
Rozpoczynamy cykl artykułów poświęconych zasadom udzielania pierwszej pomocy w sytuacjach nagłego zagrożenia życia. Udzielanie pomocy jest obowiązkiem prawnym i moralnym każdego człowieka (a w przypadku policjanta również obowiązkiem służbowym). Warto wiedzieć jak zachować się, gdy jesteśmy świadkami wypadku i jak pomóc poszkodowanym. Zaniechanie działania z prawnego punktu widzenia wiąże się z odpowiedzialnością karną. Pierwszy z cyklu artykuł poświęcamy dodatkowemu wyposażeniu naszego auta, czyli apteczce samochodowej.
Udzielenie prawidłowo pierwszej pomocy w sytuacji, gdy jesteśmy świadkiem wypadku może zadecydować o czyimś życiu lub zdrowiu. Taka wiedza może przydać się nie tylko w podróży ale także na co dzień. Każdy kierowca powinien zadbać przed wyjazdem na urlop o należyte wyposażenie apteczki (w większości krajów europejskich jest ona wymaganym elementem wyposażenia samochodu).
Jak wynika z danych zgromadzonych przez Komendę Główną Policji w ubiegłym roku na polskich drogach doszło do 33 644 wypadków, w których zginęło ponad 3 tys. osób, a niemal 41 tys. zostało rannych.
Wypadku nie da się przewidzieć, zdarza się nagle w najmniej spodziewanym przez nas momencie. W pewnym stopniu możemy się jednak do niego przygotować wyposażając swoje auto w apteczkę oraz ucząc się zasad udzielania pierwszej pomocy. W Polsce nie ma ustawowego obowiązku posiadania przez kierowców samochodów osobowych apteczki pierwszej pomocy. Jednak zgodnie z polskim prawem, kierowca, który jest uczestnikiem wypadku drogowego zobowiązany jest do udzielenia pomocy osobom poszkodowanym (art. 44 Prawo o ruchu drogowym). Trudno jest jednak często o udzielenie pomocy w sytuacji, kiedy kierowca nie ma w aucie apteczki. Od tej zasady istnieją wyjątki - według rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia - apteczka obowiązkowo powinna znajdować się w pojazdach takich jak taksówka, autobus, samochód ciężarowy przewożący osoby, pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania.
Mimo braku obowiązku posiadania apteczki każdy kierowca powinien zadbać, by stała się ona niezbędnym elementem wyposażenia jego samochodu. Jeśli auto nie jest w nią wyposażone warto rozważyć jej zakup. Zadbajmy, by apteczka nie tylko znalazła się w samochodzie, ale przede wszystkim spełniła swoje funkcje w razie potrzeby, zapewniając możliwość zaopatrzenia ran, zatamowania krwawienia, unieruchomienia urazów kostnych czy bezpiecznego przeprowadzenia resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Najtańsze apteczki ubogo wyposażone nie gwarantują odpowiedniej ilości środków medycznych potrzebnych do ratowania życia i zapewniających bezpieczeństwo ratownikowi.
W Unii Europejskiej, w tym również w Polsce powszechnie wyposaża się samochody w apteczki spełniające standard ustanowiony przez niemiecką normę DIN 13164. Wyposażone zgodnie z tą normą zapewniają możliwość udzielenie kompleksowej pomocy ofiarom wypadków drogowych.
Apteczka samochodowa będąca podstawowym zestawem ratowniczym powinna zawierać:
- opatrunek indywidualny - dający możliwość zaopatrzenia ran,
- plastry opatrunkowe różnej wielkości - do zabezpieczenia drobnych uszkodzeń skóry,
- plastry bez opatrunku - do podtrzymania mniejszych opatrunków z gazy,
- opaski elastyczne lub półelastyczne - przydatne przy skręceniach i zwichnięciach stawów,
- bandaże dziane ( 5 i 15 cm.) - podstawowy środek mocującym opatrunki,
- kompresy jałowe z gazy - do bezpośredniego zaopatrzenia małych i dużych ran,
- chusty trójkątne - do stabilizacji kończyn w przypadku np. złamań, skręceń,
- nożyczki - niezbędne do rozcięcia ubrania, a w razie konieczności przecięcia pasów bezpieczeństwa,
- rękawice lateksowe - dla zabezpieczenia rąk ratownika przed zakażeniem,
- koc ratunkowy (folia RNC) - do przykrycia poszkodowanego, by go ogrzać lub ochłodzić,
- maseczka - do sztucznego oddychania,
- instrukcja udzielania pierwszej pomocy - dla przypadkowych ratowników udzielających pomocy.
Apteczka samochodowa nie powinna zawierać leków ani środków dezynfekcyjnych. Zmienne warunki atmosferyczne panujące w samochodzie nie zapewniają odpowiednich standardów przechowywania tych środków medycznych. Ponadto leki doustne zwykle zaczynają działać 30-40 minut po podaniu.
W tym czasie przyjedzie pogotowie ratunkowe i profesjonalnie zajmie się ofiarami wypadku. Pod żadnym pozorem nie wolno nic podawać doustnie osobom poszkodowanym w wypadkach, ponieważ możemy spowodować zakrztuszenie bądź uniemożliwić pilne przeprowadzenie zabiegów ratujących życie. Zużyte materiały podczas akcji ratowniczej należy uzupełniać na bieżąco w apteczce, by w razie koniecznie można było z niej skorzystać i udzielać pomocy innym poszkodowanym.
Oprócz apteczki w każdym pojeździe powinna znajdować się zalegalizowana, sprawna gaśnica, kamizelka odblaskowa oraz trójkąt ostrzegawczy. Do posiadania tego sprzętu obligują każdego kierowcę przepisy prawa.Podczas wypadku drogowego zapewni on bezpieczne przeprowadzenie akcji ratunkowej, ale może być również przydatny, by bezpiecznie wymienić koło.
Opracowanie: nadkom. Teresa Zabawa, Wydział Doskonalenia Zawodowego KSP